Mladi Evropljani su razočarani u vladajući sistem. Svega polovina mladih u Francuskoj i Španiji vjeruje da je demokratija najbolji oblik vlasti, dok je podrška još niža među njihovim vršnjacima u Poljskoj, pokazuje novo istraživanje koje ukazuje na zabrinjavajući pad povjerenja u demokratske vrijednosti među generacijom Z u Europi.
Studiju su u aprilu i maju sproveli YouGov institut i Tui fondacija, a obuhvatila je više od 6.700 ispitanika uzrasta od 16 do 26 godina iz Velike Britanije, Njemačke, Francuske, Španije, Italije, Grčke i Poljske.
Samo 57% mladih Europljana reklo je da preferira demokratiju u odnosu na druge oblike vladavine, dok je taj broj u Poljskoj iznosio 48%, u Francuskoj i Španiji 51-52%, a najviši u Njemačkoj 71%.
Zabrinjava i podatak da više od jedne petine (21%) podržava autoritarno upravljanje u određenim, nedefinisanim okolnostima, a taj procenat je najveći u Italiji (24%) i najniži u Njemačkoj (15%). U Francuskoj, Španiji i Poljskoj autoritarne modele podržava 23% mladih.
“Demokratija je pod pritiskom, iznutra i izvana”, upozorio je Thorsten Faas, politički naučnik sa Slobodnog univerziteta u Berlinu. Prema njegovim riječima, među mladima koji se identifikuju kao politička desnica i koji se osjećaju ekonomski zapostavljeno, podrška demokratiji pada na svega trećinu.
Gotovo 10% ispitanika je izjavilo da im nije važno da li je vlast demokratska ili ne, dok je 14% odgovorilo da ne zna ili nije željelo odgovoriti.
Više od 48% mladih smatra da je demokratski sistem u njihovoj zemlji ugrožen, a taj osjećaj je najizraženiji u Njemačkoj (61%), gdje se ekonomija suočava s problemima, a krajnja desnica bilježi sve veću podršku, uključujući i među mladim glasačima.
Mladi takođe izražavaju zabrinutost zbog pomjeranja globalne moći van Europe, usljed povratka Donalda Trumpa na mjesto predsjednika SAD-a, rasta Kine i ruske invazije na Ukrajinu. Samo 42% ispitanika vidi EU kao jednog od tri najvažnija globalna aktera.
Zanimljivo, uprkos Brexitu, mladi Britanci najviše vjeruju u uticaj EU (50%) i čak 73% njih bi željelo povratak u EU, dok 47% mladih iz EU želi jače veze s Velikom Britanijom.
Studija pokazuje i sve veću političku polarizaciju. Jedna petina (19%) mladih sada se identifikuje kao desničari, što je porast sa 14% iz 2021. godine. Trećina se izjašnjava kao centristi, dok se 32% svrstava na ljevicu, a 16% ne zauzima nikakav politički stav.
Jasan je i rodni jaz, mlade žene u Njemačkoj, Francuskoj i Italiji sve češće se identifikuju kao progresivne, dok mladići u Poljskoj i Grčkoj postaju konzervativniji.
Podrška za strožije kontrole migracije porasla je sa 26% u 2021. na 38% danas. Iako dvije trećine mladih podržava ostanak svoje zemlje u EU, 39% smatra da Unija nije naročito demokratska, a svega 6% vjeruje da njihove nacionalne vlade funkcionišu dobro i da nije potrebna veća reforma.
Više od polovine (53%) ocjenjuje da se EU previše bavi nebitnim detaljima, dok se istovremeno traže rješenja za visoke troškove života, jaču odbranu i bolje uslove za ekonomski razvoj.
“Europski projekt koji nam je donio mir, slobodu kretanja i ekonomski napredak sada se doživljava kao trom i previše birokratiziran”, rekla je Elke Hlawatschek, direktorica Tui fondacije.
U Grčkoj je najizraženija potreba za temeljnom reformom političkog sistema, što analitičari povezuju s traumom izazvanom dužničkom krizom eurozone.
Uprkos deklarativnoj podršci zaštiti klime, samo trećina mladih sada vjeruje da ona treba imati prednost nad ekonomskim rastom, što je pad u odnosu na 44% iz 2021. godine, navodi Guardian.
Izvor: N1
