Naime, Elektroprivreda Republike Srpske odlučila je da od firme “AR FORCE HYDROPRO” otkupi koncesiona prava, to jeste preduzeće za izgradnju tri minihidroelektrane na rijeci Ćehotini kod Foče.
Riječ je o MHE “Luka”, “Falovići” i “Godijeno” čija je gradnja planirana na području opštine Foča, koje bi trebalo da imaju ukupnu instalisanu snagu od 17,761MW, to jeste godišnju proizvodnju od 69,614 GWh.
Za ovu namjenu planirano je 3.955.500 KM, a Elektroprivreda Republike Srpske uputila je prijedlog Vladi RS, to jeste Skupštini akcionara Elektroprivrede, da im odobri ovu investiciju.
Ova tačka bi trebalo da se nađe na dnevnom redu već na jednoj od narednih sjednica Vlade Republike Srpske.
Kako je navedeno, zvanični kupac je preduzeće „Elektroprivreda RS- obnovljivi izvori energije“, kćerka firma Matičnog preduzeća Elektroprivreda Republike Srpske.
Kako se navodi, njima se 17.07.2023. Pismom namjere obratio direktor preduzeća „AR FORCE PROJECT“ Andrej Rautner.
On u tom pismu namjere navodi da ima u vidu potencijal i značaj tih MHE, ali da iskazuje interes za prodaju 100 posto poslovnog udjela u društvu “AR FORCE HYDROPRO”.
Nakon nekoliko mjeseci i dostavljanja pravnog mišljenja advokata, kao i konsultantske kuće „BDO“ iz Banjaluke, koje je radilo eleborat i vrijednost koncesionog prava.
Odluke nekoliko preduzeća i institucija za samo tri dana
Kojom brzinom je urađen cijeli posao, vidljivo je iz svih propratnih dokumenata.
Iz dostavljene dokumentacije vidi se da je „Elektroprivreda RS- obnovljivi izvori energije“ poslala je predmet na odlučivanje privremenom Nadzornom odboru, koji je već naredni dan donio INVESICTIONU ODLUKU o pokretanju postupka nabavke.
Dan kasnije, dakle 21.03. Uprava preduzeća poslala je Zahtjev za izdavanje saglasnosti matičnom preduzeću ERS.
Generalni direktor Elektroprivrede RS Luka Petrović je isti dan poslao prijedlog Nadzornom odboru Matičnog preduzeća, koje je to prihvatio. Isti dan zasjedao je i taj Nadzorni odbor, te donio Odluku o davanju saglasnosti.
Elektroprivreda je sljedeći dan, 22.03.poslala Prijedlog u Vladu RS, posredstvom resornog ministarstva, te se sad čeka odluka Vlade Republike Srpske, u svojstvu Skupštine preduzeća.
Koncesija već jednom ustupljena, vremenski rok probijen
Inače, 13.decembra 2012.godine koncesija je dodijeljena firmi REV iz Foče, a sa istoimenom firmom potpisan je koncesioni ugovor u martu 2013.godine, a u trajanju od 30 godina, odnosno za vrijeme mandata prethodnog ministra energetike Željka Kovačevića.
Prema odredbama ugovora, projektovanje MHE je trebalo da traje 32 mjeseca, izgradnja 28 mjeseci, a korištenje u trajanju od 25 godine.
Predviđena je jednokratna koncesiona naknada za izgradnju ovih Minihidroelektrana od 85.000 KM, te 3% od naknada za korištenje koncesije tokom perioda korištenja.
Ipak, preduzeće iz Foče je ustupilo koncesiona prava u novembru 2016.preduzeću “AR FORCE HYDROPRO”, a već 2017. potpisan je novi Aneks između Vlade i novog koncesionara, a kojim je predviđeno da se period korištenja produži još 20 godina, odnosno do 2043.godine.
Kako je navedeno u Aneksu, koji je potpisan 27.03.2017. koncesionar se obavezao da će dostaviti novi plan projektovanja, izgradnje i puštanja u rad pomenutih MHE.
Praktično je, tim Aneksom, određeno da će projektovanje trajati 32 mjeseca, a period izgradnje i probnog rada 38 mjeseci. Shodno tome, riječ je o maju 2023.godine.
Kasnije je, tokom 2018.godine potpisan još jedan Aneks, međutim pomenute minihidroelektrane ni do današnjeg dana nisu izgrađene, a kamoli puštene u rad.
Koncesionari za 6 godina poslovanja prihodovali nula maraka
Inače, koncesionar preduzeće “AR FORCE HYDROPRO” registrovano je 2016.godine u Laktašima, a osnovna djelatnost mu je preoizvodnja električne energije.
Preduzeće nema nijednog zaposlenog radnika, a od trenutka osnivanja, tj, od 2016. do 2022.godine (zadnji dostupni dokumenti) nisu prihodavali nijednu kovertibilni marku. Štaviše, svaku godinu su imali gubitak od po nekoliko hiljada KM.
Kao direktor preduzeća naveden je Jereb Klemen iz Slovenije, dok se kao prethodni direktor pominje Andrej Rautner.
Pomenuti Rautner je bio i direktor firme Ar Core, firme koja je povezana sa geološkim istraživanjima litijuma na prostoru opštine Lopare.
Ipak, u toku samog istraživanja u Loparama, Ar Core je preuzet od strane švajcarske firme Ar Core AG iz Švajcarske.
Iako Routner ima više kompanija u BiH registrovanih na svoje ime, izvori ne isključuju da je i dalje povezan sa projektom u Loparama i švajcarskom firmom.
Zvanični vlasnik firme je preduzeće sličnog imena, „AR FORCE PROJECT“, koje se takođe nalazi na istoj adresi u Laktašima, a takođe je bez ijedne prihodovane marke od trenutka osnivanja, tj. od 2016.godine.
Na broj telefona koji je postavljen kao kontakt firme, javila se ljubazna ženska osoba koja nam je rekla da je to telefon od knjigovodstvenog biroa Eurodas iz Laktaša, te da su dvije firme iz Slovenije samo njihovi klijenti.
U Centru za životnu sredinu kažu da je riječ o još jednom štetnom ugovoru.
“Ovaj potez Elektroprivrede i Vlade da otkupljuje koncesije za koje ništa konkretno nije realizovano i na taj način pogoduje investitorima ide najviše na štetu građana jer je riječ o našem budžetu. Ulaganje u nove projekte malih hidro elektrana, a ne u subvencionisanje građana u realizaciji koncepta prosjuminga tj. razvoja građanske energije ide na štetu i našeg društva i vodi ka uništavanju prirode”, kaže Vladimir Topić.
Prema njegovim riječima, ulaganje u građansku energiju, uz mnogo manju štetu za prirodu i rijeke treba biti primat naše vlasti, a ne pogodovanje investitorima i kupovina koncesionih ugovora za koje ništa preko 10 godina nije realizovano, te da je usmjerenje Vlade trebalo da bude na raskidanju koncesija.
“Ovo je klasično pogodovanje investitoru koji godinama nije ništa realizovao, a bio je obavezan po ugovoru. I ovo nije prvi slučaj, isto se desilo sa HES Jezernica (tri male hidroelektrane u kalinoviku) kao i sa HE Mrsovo”, zaključio je Topić.
Izvor: Đorđe Vujatović/GERILA.info
