Nedovršena poslovna zgrada dr Nedžada Šabića na Babanovcu (Vlašić) već 16 godina stoji kao spomenik divljoj gradnji, iako je Rješenje o rušenju dijela ovog objekta izdato još krajem 2006. godine, a postalo je izvršno u ljeto 2008. godine.
No kako se danas čini, nadležne institucije opštine Travnik spremnije su legalizovati bezakonje koje nije sankcionisano dugi niz godina, nego ispraviti greške i legalno postupati po rješenjima koja su ranije izdali.
Poslovni objekat za medicinsku rehabilitaciju investitora dr Šabića, pokazuju dokumenta inspekcije, potpuno nelegalno građen je na samo nekoliko metara od vikendica koje su na toj lokaciji sagrađene davnih sedamdesetih godina – u vrijeme kada se gradilo planski, uz dozvole i po zakonu.
„Inspekcijskim pregledom utvrđeno je da je urađeni iskop neposredno uz susjedna zemljišta, te da se investitor sa iskopom zemljišta približio zemljištu postojećih izgrađenih vikend objekata tako da predmetnim radovima ugrožava stabilnost tla susjednog zemljišta, kao i pouzdanost susjednih izgrađenih vikend objekata“, navodi se u obrazloženju Rješenja koje je izdala urbanističko-građevinska inspektorka Silva Vukanović iz Službe za inspekcijski nadzor Općine Travnik, još u avgustu 2008. godine.
Vikendice su sedamdesetih godina, na zajedničkom posjedu, sagradili nekadašnji direktor Sportsko-rekreacionog centra u izgradnji, ugledni Travničanin Sead Šahinović i poznati predratni bh. političar Hamdija Pozderac.
Za razliku od današnjih megalomanskih objekata koji se grade na Vlašiću, to su bile male vikendice s prizemljem zidanim u kamenu i drvenom šindrom. Sve se uklapalo u izgled planinskog sela. Međutim, nakon posljednjeg rata u BiH, na planini Vlašić počinje epidemija divlje, bespravne gradnje.
Prema riječima sagovornika Valtera, na Vlašiću od tada počinju da niču zgrade, objekti bez ikakvog reda i smisla koji se ne uklapaju u sredinu, raznobojnih fasada, pa čak i usred šume. Ta predivna planina postaje meta novih tajkuna-investitora, svojevrsni građevinski Eldorado.
Tačno prije 20 godina Slobodna Bosna je pisala kako su protiv bivših načelnika opštine Travnik, Besima Halilovića i Envera Beganovića, podignute kriviče prijave zbog nezakonite podjele društvenog zemljišta, odnosno, zloupotrebe službenog položaja i ovlasti.
Kantonalni sud Novi Travnik 2009. godine uslovno je osudio Beganovića na šest mjeseci zatvora jer je u periodu od aprila 1996. do decembra 1997. iskoristio službeni položaj i neposrednom pogodbom dodjeljivao građevinsko zemljište na trajno korištenje radi izgradnje, potpisujući rješenja u ime predsjednika Predsjedništva, a bez njegovog odobrenja. U presudi se spominje 13 rješenja koja je Beganović kao član Predsjedništva i predsjednik Izvršnog odbora Općine Travnik potpisao i izdao.
Mediji su u to vrijeme navodili kako je na Vlašiću „nikao SDA-ovski turistički dženet“, gdje su se placevi dijelili po prijateljsko-partijskim linijama.
FALSIFIKATOM DO DODJELE ZEMLJIŠTA
Leila Šahinović, čija je porodica direktno oštećena divljom gradnjom, priča da je ispred njene i vikendice porodice Pozderac bio manji pašnjak gdje se nije smjelo graditi. Međutim, na tom malom komadu zemljišta, između dvije vikendice i magistralnog puta, Opština Travnik dodijelila je parcele trojici ljudi. Tada je zemljište kupovano za vojne certifikate koji su dodjeljivani neposredno nakon rata i demobilizacije.
„Dvojica od njih trojice u tom momentu radili su u službi urbanizma u Općini Travnik, a jedan je bio rođak šefa iste službe. Nakon izvjesnog vremena, pošto na zemljištu nisu počeli gradnju u zakonskom roku, oni su te parcele prodali – jednu nekom gospodinu Osmiću iz Tešnja, a dvije doktoru Nedžadu Šabiću iz Zenice“, priča Leila za Valter.
Kaže da nije bilo nikakve javne licitacije zemljišta, niti ih je iko obavijestio da je pašnjak dodijeljen za gradnju ili prodat. Saznali su tek kada su vidjeli da se gradi neposredno ispred njihovih kuća.
„Ranije je dr Mirsad Granov, čiji je potpis bio na dodjeli zemljišta, a koji je u vrijeme dodjele bio predsjedavajući Predsjedništva opštine, također navodno saznao za ove dodjele, te napisao dopis da su ti dokumenti falsifikati i da on nikada nije takvo što potpisao“, navodi Leila.
Valter je u posjedu dokumenta koji to potvrđuje.
Porodica Šahinović više puta tokom godina obraćala se opštini i njenim nadležnim službama, međutim rješenja, za koja je sam Mirsad Granov potvrdio da su falsifikovana, nikad nisu ponišena.
„Pitam se šta se dogodilo u istrazi MUP-a Srednjobosanskog kantona pa su zanemarili rješenja izdata u decembru 1997. godine, s obzirom da je dr Granov u svom dopisu jasno rekao da su sva rješenja izdata iza marta ‘97. – falsifikat“, kaže Leila Šahinović.
Nekim čudom, parcela na kojoj danas avetinjski zjapi nedovršeni objekat Nedžada Šabića izostavljena je i u sudskom procesu protiv Envera Beganovića, prema kojem su pravosudne institucije s presuđenom uslovnom kaznom, bez obzira na očigledan kriminal, bile više nego blagonaklone.
Uprkos ranijim istragama o nezakonitim dodjelama zemljišta, investitor Nedžad Šabić započinje s poslovima 2005. godine, a opština Travnik ignoriše činjenicu da gradi bez potrebnih građevinskih dozvola.
„Tako ispred naših kuća, neka dva metra vazdušne razdaljine, nastaju dvije zgrade od po pet spratova. I tu počinje naša borba s urbanističkim službama, raznim šefovima i načelnicima koji su se vremenom mijenjali. Ali politika je ista – prećutno se dozvoljavalo da se nastavi ta bespravna, ili bolje rečeno, divlja gradnja. Grade se ogromne zgrade na planini, bez ikakvih pravila, građevinskih dozvola, i koliko znam ne postoje nikakve studije o saobraćaju, vodosnabdijevanju, uticaju na okoliš, ni o čemu“, govori Leila.
U narednim godinama investitor je nastavio da gradi istovremeno dok je porodica Šahinović nastavila sa žalbama na raznim instancama.
Konačno, 2006. godine inspekcija je izdala Rješenje o rušenju objekta dr Nedžada Šabića. No, na zaprepaštenje porodice Šahinović, ono se nije odnosilo na cijeli objekat koji im je nikao pred vikendicom.
„Rješenje koje su izdali odnosi se samo na određeni dio objekta, s tim da se dr Šabiću dozvoli gradnja prizemlja, prvog sprata i potkrovlja u gabaritima manje vikend kuće. A umjesto da ruši, čim je Rješenje izdato, on tek tada počinje da gradi u širinu, u dužinu i visinu! Dakle, on povećava objekat i dalje gradi, a općinska služba koja mu je izdala Rješenje o rušenju ne poduzima ništa – ne šalje policiju, izvršitelje, inspekciju na teren, ništa se ne dešava“, ogorčeno navodi Leila.
Šabić je pokušao da se žali kantonalnoj službi za urbanizam, međutim dobio je odbijenicu a Rješenje je postalo izvršno 2008. godine, dakle prije ravno 15 godina!
BESPRAVNI OBJEKAT KOJI JE NEMOGUĆE SRUŠITI
„Mi smo sada u 2023. godini a oni to rješenje nikad nisu izvršili, niti su zgradu srušili. Dakle, sve skupa, radi se o 26 godina naše borbe – od nezakonite dodjele zemljišta, do gradnje na njemu – a zakon je u potpunosti na našoj strani. Služba za inspekcije nikad više ništa nije poduzela od tog izdatog papira“, ogorčena je Leila Šahinović te zaključuje:
„Dakle, objekat koji je potpuno bespravno sagrađen uz pomoć falsifikovanih papira – u općini Travnik je nemoguće srušiti.“
Od tada su prošle godine, investitor je davno stao s gradnjom, međutim objekat još nikad nije srušen. U ovom slučaju, moćnici sa političkom pozadinom ponovo su se pokazali jačim od pravne države.
„Sada to stoji kao poluzavršena skalamerija gdje se razmnožavaju zmije, razne životinje, to je planina, pa možete zamisliti“, kaže Lejla.
Iz Službe za inspekcijski nadzor Općine Travnik Valteru je odgovoreno na pitanja o ovom slučaju, ali tek nakon što je istekao zakonski rok od 15 dana.
U odgovoru koji potpisuje građevinsko-urbanistička inspektorica Nermina Sejfuli pojašnjava se da, pošto investitor nije postupio po naloženim upravnim mjerama iz rješenja Službe za inspekcije, izvršenje rješenja i uklanjanje izvedenih radova provodi se putem izvođača kojeg odredi opština Travnik direktnim pozivom potencijalnim izvođačima građevinske struke.
„Služba za inspekcijske poslove proslijedila je pozive na više adresa kako bi se odabrala najbolja ponuda i izvođač za uklanjanje izvedenih radova, ali nijedna od registrovanih građeviskih firmi na području Općine Travnik nije se prijavila i dala ponudu za navedeno izvršenje kako tog objekta tako i drugih sličnih objekata za koje je proveden postupak do izvršenja rješenja“, navodi isnpekcija u odgovoru.
Drugim riječima, iako služba koja utjelovljuje pravnu državu i brine se za ispravnost odluka ne spori da je objekat dr Šabića izgrađen potpuno nelegalno, bez potrebnih dozvola, i da kao takav stoji 15-tak godina na parceli na kojoj nije bila dozvoljena gradnja, kao razlog za njegovo neuklanjanja navode – neprijavljivanje firmi, odsnosno nemogućnost nalaženja firme s najboljom ponudom za rušenje?!
Tvrde da jedino preduzeće čiji je osnivač Općina Travnik, a koje je tada bilo angažovano na uklanjanju manjih objekata, nije bilo registrovano i tehnički osposobljeno za uklanjanje većih građevinskih objekata, te dodaju da je tek 2021. prijavljen i odabran izvođač radova iz Sarajeva s kojim je Općina Travnik sklopila ugovor za ovu vrstu posla.
No, i od tada prošle su dodatne dvije godine.
KAD NEZAKONITOSTI ZASTARE
Da bi cijela stvar bila skandaloznija, iz inspekcije, pojednostavljeno, navode da je u međuvremenu nastupila zastara, što upućuje na korupciju i klijentelizam tokom cijelog procesa opstruiranje rušenja dijela objekta.
„Obzirom da je Rješenje o uklanjanju izgrađenog objekta postalo izvršno 2008. godine, a isti se nije uklonio iz prethodno navedenih razloga, istekom roka od pet godina, prema odredbama Zakona o upravnom postupku FBiH, prestala je mogućnost izvršenja Rješenja prisilnim putem na način propisan ovim zakonom. I postupak se mora obnoviti“, tvrde u inspekciji.
Drugim riječima, ako bismo povjerovali u ovu priču – Opština Travnik pet godina nije mogla da nađe niti jednog izvođača radova koji bi proveo Rješenje za rušenje objekta Nedžada Šabića. U tome su ih, kako oni tumače, sprječavale zakonske manjkavosti, neodazivanje firmi na njihove pozive – pa su, sasvim slučajno, i mnogi drugi bespravnono sagrađeni objekti ostali na Vlašiću čekajući da se promijene regulacioni planovi, zakoni, vlasti – ili sve to skupa.
Ipak, inspekcija ne pojašnjava da li su pozive upućivali tokom svih pet godina do zastare, kao i kakve je tenderske uslove nudila Opština Travnik pa se ni jedna firma nije prijavila za ovaj posao. Takođe, nema objašnjenja zašto je inspekcija tek ove godine „podsjetila“ investitora da pribavi pravosnažno odobrenje za građenje, cijelih osam godina nakon što je Rješenje o rušenju zastarilo.
Istovremeno, porodica Šahinović dvije pune decenije (i više) kuca na sva vrata u opštini ne bi li njene službe izvršile rješenje koje su sami donijeli 2006. godine. Leilinu majku, danas 75-godišnjakinju, „šetali“ su od jedne do druge kancelarije, nezainteresovani za činjenicu da porodica čovjeka koji je gradio Babanovac 25 godina ne može da riješi problem, iako je zakon neupitno na njihovoj strani.
„U nekom momentu su nam čak rekli da mi to srušimo, pa da tužimo gospodina Šabića i da nam on to nadoknadi. Naravno, mi na takve stvari nismo pristajali“, navodi Leila.
Na samom Babanovcu se može čuti kako se vlasnici malih vikendica pribojavaju da se Šabićev objekat nije ni planirao rušiti već se čekala komisija koja će legalizovati bespravno sagrađene objekte – posebno one čiji su vlasnici politički i finansijski uticajni, odnosno oni koji godinama imaju konekcije i političku zaštitu u Travniku i SBK.
Stoga ne čudi da je urbanističko-građevinski inspektor u maju ove godine naložio investitoru Nedžadu Šabiću da pribavi pravosnažno odobrenje za građenje „prema izvedenom stanju“. A to „izvedeno stanje“ je stanje prije rješenja o rušenju: veći objekat, u gabaritima kako ih je investitor zamislio i nelegalno sagradio.
Ne izvršavajući inspekcijske odluke i rješenja, dr Nedžad Šabić tako je ponovo u situaciji da dobije dozvolu za objekat za koji je već jednom izdato Rješenje o rušenju jednog njegovog dijela, a inspekcija je prebacila lopticu Službi za urbanizam Općine Travnik.
Podsjetimo da je inspekcija već jednom utvrdila da Šabićev objekat „ugrožava stabilnost tla susjednog zemljišta, kao i pouzdanost susjednih izgrađenih vikend objekata“. S tog aspekta teško je povjerovati da će nadležne institucije dozvoliti njegovu gradnju u sadašnjim gabaritima te da će se nastaviti finansijsko-partijska legalizacija nezakonitih objekata usvajanjem novog regulacionog plana.
Valter nije uspio da dobije bilo kakav stav o svemu od dr. Šabića, iako smo na njegove odgovore čekali više od mjesec.
Ono što smo, međutim, uspjeli jeste da istraživanjem ove priče „natjeramo“ inspekciju da u roku od petnaestak dana – period od naše posjete Babanovcu do danas – nelegalno sagrađeni objekat dr. Šabića ogradi žutim trakama.
Šesnaest godina nakon rješenja o izvršenju rušenja i 26 godina od početka borbe porodice Šahinović.
