SRĐAN PUHALO: Zašto su u zakonu o radu “stranih agenata” u RS izostavljena “đubrad izdajnička”

Za nanošenje štete individualnim i drugim pravima građana Republike Srpske predvidio bi kaznu javnog sramoćenja na Radio televiziji Republike Srpske, gdje bi njihova imena, zajedno sa fotografijama njih i njihovih članova porodice, bila objavljena u centralnoj informativnoj emisiji RTRS-a, zajedno sa njihovim jedinstvenim matičnim brojevima

Foto: Dejan Rakita/PIXSELL

Nisam pravnik, ali biću slobodan da predložim izmjenu nekih “sitnica” koje se tiču ovog novog zakona o neprofitnim organizacijama u Republici Srpskoj i stranih agenata koji slobodno špartaju našom Republikom Srpskom, i njihovoj transparentnosti u radu, jer nekada se neke stvari bolje vidi iznutra, nego izvana.

Neke je članove potrebno prilagoditi, pa krenimo redom.

Član 1 glasi:

Ovim zakonom osniva se poseban Registar neprofitnih organizacija osnovanih u Republici Srpskoj koje finansijski ili na drugi način pomažu strani subjekti kao agente stranog uticaja (u daljem tekstu: Registar), uređuju uslovi i način obezbjeđenja javnosti rada, te propisuju druga pitanja u vezi sa radom tih organizacija.“

Predlažem da se ovdje izmjeni, ali i u drugim članovima, sintagma „kao agente stranog uticaja“. Umjesto te bezlične konstrukcije zakonodavac treba te ljude da imenuje u duhu našeg jezika, na primjer „đubrad izdajnička“, ili „govna plaćenička“. Na ovaj način bi običnom čovjeku bilo mnogo jasnije na koga se odnosi zakon i šta je njegova poenta.

Član 2.

Pod neprofitnim organizacijama podrazumijevaju se udruženja i fondacije, kao i strane i međunarodne nevladine organizacije osnovane i registrovane u Republici Srpskoj u skladu sa Zakonom o udruženjima i fondacijama Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, br. 52/01 i 42/05), koje u cijelosti ili djelimično finansiraju druge države, njihovi organi ili njihovi ovlašteni zastupnici, međunarodne i strane organizacije, strani državljani ili registrovane nevladine organizacije koje se finansiraju iz inostranstva.

Kada se govori o drugim državama kao finansijerima, da se napravi razlika između država koje su nam naklonjene, za razliku od onih koje nisu. Ne možemo u isti koš strpati Mađarsku, Azerbejdžan, Rusiju, Bjelorusiju, Sjevernu Koreju, Turkmenistan i Fidži sa zemljama Evropske unije, Velikom Britanijom, SAD-om ili Kanadom. Takođe, imam dilemu kako da se odnosimo prema nekim državama koje su nezainteresovane za nas, recimo prema Indiji, Crnoj Gori ili Kostariki?

Ne možemo isto tretirati pare iz Rusije i Evropske unije, kao ni članove tih neprofitnih organizacija.

Manjkavost ovog zakona je i u tome što Federaciju BiH ne tretira kao drugu državu, što je u koliziji sa onim što Milorad Dodik svakodnevno govori, a to je da je Bosne i Hercegovina savez država, ili možda Vlada Republike Srpske misli drugačije?

Photo: Denis Kapetanovic/PIXSELL

Član 3.

(1) Političko djelovanje neprofitnih organizacija u smislu ovog zakona podrazumijeva učešće u predizbornoj kampanji političkih stranaka i kandidata, prikupljanje sredstava za političke stranke i kandidate, finansiranje kandidata, odnosno političkih stranaka i sprovođenje političke aktivnosti radi formiranja javnog mnjenja radi postizanja političkih ciljeva.

Ovdje imam nedoumicu oko „sprovođenje političke aktivnosti radi formiranja javnog mnjenja radi postizanja političkih ciljeva“, tj., da li to podrazumijeva da član neprofitne organizacije ne smije pričati o politici na slavama, svadbama, sahranama, ili bilo kakvom okupljanju drugih lica, jer tu se i te kako formira javno mnjenje? Takođe mi nije jasno šta je sa društvenim mrežama i da li je pisanje postova na njima nešto što se zove „političke aktivnosti radi formiranja javnog mnjenja radi postizanja političkih ciljeva“?

Član 4.

Političkim djelovanjem u smislu ovog zakona ne smatra se djelovanje u oblasti nauke, kulture, socijalne i zdravstvene zaštite, sporta, zaštite potrošača, zaštite prava nacionalnih manjina i lica sa invaliditetom, zaštite životne sredine, borbe protiv korupcije, filantropije, volonterstva i informisanja.

Član četiri mora objasniti šta se tačno podrazumijeva pod „filantropijom“, jer može neko da se zajebe pa da pod vrhunskim čovjekoljubljem podrazumijeva promjenu trenutne vlasti koja je dovela do porasta nekulture, siromaštva, diskriminacije i svega gore navedenog u članu 4.

Član 5.

Materijali neprofitnih organizacija koji se objavljuju putem elektronskih medija, informacionih i telekomunikacionih mreža, ili se na drugi način distribuišu moraju imati oznaku neprofitne organizacije.

Smatram da se ne smijemo zaustaviti samo na materijalu neprofitnih organizacija, već da se i članovi tih organizacija propisno obilježe dok obavljaju poslove vezane za neprofitnu organizaciju. Recimo, ko prima donacije od EU da nosi plavu traku za zvjezdicom na rukavu, borci za prava LGBT populacije traku na rukavu u duginim bojama, a ljudskopravaši da imaju traku sa američkom zastavom. Saradnici štiftunga treba da nose obrnuto okrenutu svastiku. Neka zna narod ko su i šta su. U svoja četiri zida mogu skinuti obilježja, ali to ne znači da će prestati da agituju.

Član 12.

Nadzor nad zakonitošću rada neprofitne organizacije vrši nadležni inspekcijski organ.

Ova odredba je potpuno promašena, jer ovaj posao treba da radi neka provladina neprofitna organizacija ili grupa njih, jer kod njih je prisutan mnogo veći motiv da se stane u kraj „đubradi izdajničkoj“ ili „govnima plaćeničkim“. Na kraju krajeva, oni to neće ni opažati kao posao, već kao misiju datu od Boga ili neki oblik deratizacije društva. Podsjetiću vas da u Republici Srpskoj ima registrovano 16 ravnogoskih tj. četničkih udruženja, što da bleje besposleni, a mogu da budu korektivni faktor u društvu. Kad se podjele u troje, a trojke su osnovne jedinice diverzantskih grupa, neće im moći ništa promaći.

Ako baš, baš pretjeraju u svojoj revnosti, onda angažovati inspekcijske organe.

Član 16.

U slučaju da neprofitna organizacija u svom djelovanju postupa suprotno Ustavu Republike Srpske i propisima Republike Srpske, odnosno kada djeluje kao agent stranog uticaja na štetu individualnih i drugih prava građana ili podstiče na nasilje, koristi govor mržnje ili podstiče vjersku ili drugu netrpeljivost s ciljem postizanja političkih ciljeva ili ukoliko Poreska uprava Republike Srpske utvrdi nepravilnosti u finansijskom poslovanju, Ministarstvo pokreće postupak kod nadležnog suda za zabranu obavljanja rada, kao i postupak protiv odgovornih lica u skladu sa Krivičnim zakonikom Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, br. 64/17, 104/18 – Odluka Ustavnog suda Republike Srpske, 15/21 i 89/21).

Draga Republiko Srpska, ovo nisu kazne, ovo je ništa, za nekog ko krši Ustav i djeluje kao „đubrad izdajnička“ ili „govna plaćenička“. Ja bih to po kratkom postupku, ali moramo poštivati svetost života. Slava Bogu.

Ja bih za nanošenje štete individualnim i drugim pravima građana Republike Srpske predvidio kaznu javnog sramoćenja na Radio televiziji Republike Srpske, gdje bi njihova imena, zajedno sa fotografijama njih i njihovih članova porodice, bila objavljena u centralnoj informativnoj emisiji RTRS-a, zajedno sa njihovim jedinstvenim matičnim brojevima.

Za podsticanje nasilja i govor mržnje i netrpeljivosti obavezao bih sve članove neprofitnih organizacija, kao i članove nadzornih i upravnih odbora, da provedu dva mjeseca na obaveznoj edukaciji i dekontaminaciji prema programu koji bi osmislio Stevandić, a napravili i provodili stručnjaci iz Srbskog Sabranja Baštionik, Istočne alternative ili Samopoštovanja.

Nenad Stevandić (Photo: Dejan Rakita/PIXSELL)

Nanošenje štete kroz otvoreno političko djelovanje u Republici Srpskoj sankcionisali bi protjerivanjem u opštine Rudo, Čajniče, Kalinovik, Berkoviće, Istočni Drvar ili Rogaticu, pa neka se tamo bave politikom koliko hoće.

Draga Republiko Srpska, imam jednu dilemu nakon čitanja prijedloga ovog zakona, zar nije jednostavnije da zabranimo rad svim tim nevladinim organizacijama i štiftungovcima, umjesto što donosimo ovaj zakon, koji će ih ionako uništiti.

Facebook
Twitter
LinkedIn

Autor

Srđan PUHALO

Srđan Puhalo je bosanskohercegovački psiholog, bloger i novinar.

Srđan PUHALO

Srđan Puhalo je bosanskohercegovački psiholog, bloger i novinar.